در ششمین نشست از سلسله نشست‌های “همایش ملی مسئولیت اجتماعی؛ دانشگاه و صنعت” بر نقش‌آفرینی موثر جهاددانشگاهی در حوزه ترویج گفتمان مسئولیت اجتماعی در کشور تأکید شد.
به گزارش روابط عمومی همایش، عصر امروز (دوشنبه 24مهرماه) «ششمین جلسه از سلسله نشست‌های همایش ملی مسئولیت اجتماعی؛ دانشگاه و صنعت» با عنوان «مروری بر سیاست‌گذاری حوزه مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در ایران» با همکاری سازمان جهاددانشگاهی شهید بهشتی و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با حضور تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
در ابتدای این نشست دکتر کمال خدایی، رئیس سازمان جهاددانشگاهی شهید بهشتی و دبیر همایش ملی “مسئولیت اجتماعی؛ دانشگاه و صنعت”، بیان کرد: با توجه به دغدغه‌هایی که در حوزه مسئولیت اجتماعی در کشور وجود داشته، جهاددانشگاهی به‌عنوان یک‌نهاد عمومیِ غیردولتی و مسئولیت اجتماعی که داشت به این حوزه ورود پیداکرده است.
ضرورت های نگاه کلان به حوزه مسئولیت اجتماعی
وی در خصوص دلایل ضرورت نگاه کلان و فرابخشی به حوزه مسئولیت اجتماعی در کشور به بیان مواردی در این رابطه پرداخت و گفت: نظام‌مند نبودن فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی، پراکندگی مقررات رتبه‌بندی و تعدد متولیان آن، نبود آمار و اطلاعات شفاف از وضعیت مسئولیت اجتماعی در کشور، عدم ثبت تجارب ارزشمند در این حوزه، همپوشانی و تداخل فعالیت‌های مرتبط با مسئولیت اجتماعی در یک منطقه، نبود استاندارد و معیارهای شفاف در حوزه پایش و ارزیابی و اعطای جوایز، ضرورت ایجاد هم‌افزایی‌های بین بخشی برای حصول به اهداف عمومی، نبود اقبال به مسئولیت اجتماعی توسط بنگاه‌های کسب‌وکار و سازمان‌ها به دلیل داوطلبانه بودن موضوع از مهم‌ترین دلایل برای ایجاد نگاه کلان و فرابخشی به حوزه مسئولیت اجتماعی است.
رئیس سازمان جهاددانشگاهی شهید بهشتی افزود: یکی از دلایلی که اقبالی برای مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها وجود ندارد شاید این باشد که مسئولیت اجتماعی به‌درستی در کشور ما تبیین نشده است، ازآن‌جهت که در شرکت‌های بزرگ دنیا مسئولیت اجتماعی به‌عنوان طرح بازاریابی آنها قرارگرفته است، به این صورت که اگر طرح بازاریابی به معنای درست آن پیاده شود هم برای بنگاه اقتصادی و هم برای جامعه منافع بسیاری خواهد داشت.
دکتر خدایی در خصوص اهداف ایجاد مرکز پایش مسئولیت اجتماعی و فرهنگی جهاددانشگاهی عنوان کرد: ازجمله اهداف ایجاد این مرکز این بوده که گفتمان مسئولیت اجتماعی را در جامعه ترویج دهیم. همچنین شبکه‌سازی در جهت کمک به توسعه مسئولیت‌پذیری اجتماعی، یکپارچه‌سازی و روزآمد کردن اقدامات شرکت‌ها مبتنی بر نظام دانشی، نظریه‌پردازی برای بومی‌سازی شاخص‌های کارآمد ارزیابی مسئولیت اجتماعی دانشگاه و صنعت متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی کشور و پایش مستمر وضعیت مسئولیت اجتماعی و گزارش‌های پایداری از دیگر اهداف ایجاد مرکز پایش مسئولیت اجتماعی و فرهنگی این نهاد است.
لزوم استقرار نظام جامع مسئولیت اجتماعی در کشور
وی یادآور شد: چشم‌اندازی که در این مرکز به دنبال آن هستیم این است که بتوانیم نظام جامع مسئولیت اجتماعی در کشور استقرار پیدا کند و در این راستا برنامه‌های متنوعی داریم ازجمله همایش مسئولیت اجتماعی که در سوم آبان ماه سال جاری اولین دور آن برگزار خواهد شد و هدف آن دورهم آوردن اندیشمندان در این حوزه و تبادل تجربیات آنان است. همچنین با توجه به پشتوانه دانشی که جهاددانشگاهی دارد می‌تواند برنامه‌های آموزشی و اقدامات پژوهشی در حوزه مسئولیت اجتماعی در سراسر کشور اجرا کند.
رئیس سازمان جهاددانشگاهی شهید بهشتی در رابطه با ظرفیت‌های جهاددانشگاهی به‌عنوان بستر ایجاد شبکه کنشگران مسئولیت اجتماعی تصریح کرد: جهاددانشگاهی تقریباً در تمامی دانشگاه‌های کشور واحد سازمانی دارد و می‌تواند پل ارتباطی میان دانشگاه، صنعت و دانشی است که در دانشگاه تولید می‌شود تا این دانش را به زبان ساده برای صنعت ترجمه کند. همچنین چون ساختار و ماهیت جهاددانشگاهی غیردولتی است طبیعتاً بروکراسی اداری ندارد و همکاری‌های گسترده را با بخش‌های خصوصی و غیردولتی دارد و می‌تواند نقش مؤثری در این حوزه ایفا کند.
دکتر خدایی در ادامه وجود سازوکارهای تقویت ارتباطات و همکاری‌های علمی و تخصصی، ملی منطقه‌ای و بین‌المللی را از دیگر ظرفیت‌های جهاددانشگاهی در خصوص ایجاد شبکه کنشگران مسئولیت اجتماعی دانست و گفت: حضور فعال در مجامع تصمیم سازی و تصمیم‌گیری، نهادسازی و امکانات بالفعل این نهاد، دستیابی به مفهومی یکسان و شفاف از مسئولیت اجتماعی از طریق جلسات تعاملی و ایجاد بستر مشارکتی برای تعامل میان ذینفعان و انتقال تجارب از دیگر ظرفیت‌های جهاددانشگاهی در این حوزه است.
وی در خصوص نقش جهاددانشگاهی در اجرای قانون مسئولیت اجتماعی گفت: این نهاد می‌تواند در پایش صحت سنجی گزارش‌های مسئولیت اجتماعی، تهیه نقشه آمایش مسئولیت اجتماعی متناسب با آمایش سرزمین، آموزش و ترویج گفتمان مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها از طریق ساختارهای موجود و تدوین نظام‌نامه مسئولیت اجتماعی برای شرکت‌ها نقش مهمی را در حوزه قانون‌گذاری برای مسئولیت اجتماعی ایفا کند.
پذیرفتن مسئولیت های اجتماعی موجب اصلاح صنعت کشور می شود
در ادامه این نشست علی اکبر بسطامی، نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی در رابطه با بحث مسئولیت های اجتماعی در کشور بیان کرد: در کشور منابع خدادای مانند نفت، دریا، آبزیان و… داریم، اما تاکنون قانونی در این زمینه نداریم و نتوانسته ایم در کنار بهره مندی از آمارهای حوزه نفتی در حوزه مسئولیت اجتماعی تحول ایجاد کنیم.
وی با بیان اینکه باورهای ما مبتنی بر فلسفه علوی و فاطمی است، گفت: اگر مسئولیت های اجتماعی را به درستی بپذیریم، صنعت کشور نیز درست خواهد شد.
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: امیدواریم خروجی این جلسه که با حضور نخبگان، مسئولان و برخی مدیران کشوری برگزار شده است، حل مشکل کسانی باشد که به گفته یکی از بزرگان کشور زبان شکایت ندارند.
بسطامی ضمن اشاره به اینکه مرحله قانونی کردن مسئولیت های اجتماعی در کمیسیون های اجتماعی و انرژی مجلس شورای اسلامی در حال رسیدگی است، گفت: این موضوع را در جلساتمان پیگیری می کنیم تا بتوانیم قانونی را تصویب کنیم که عدالت در نظام جمهوری اسلامی ایران ایجاد کندو مردمانی که زیر پایشان منابع نفت، آب و گاز وجود دارد از مزایای آن بهره مند شوند و نتیجه این جلسات قانونی در خور مردم کشور باشد.
نگاه صدقه ای یکی از چالش های مهم در اقتصاد کشور است
در ادامه این نشست دکتر مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی نیز در خصوص مسئولیت اجتماعی در حوزه اقتصاد بیان کرد: در حوزه مسئولیت اجتماعی نگاهی با عنوان نگاه صدقه ای وجود دارد که یکی از چالش های مهم است و اساسا برای محاسبه قانون نداریم.
وی در رابطه با چالش های موجود در حوزه مسئولیت اجتماعی تصریح کرد: چالش دیگر در این حوزه دخالت سیاسی در فعالیت های اجتماعی شرکت ها است، به این صورت که کسانی که نفوذ اجتماعی دارند دخالت می کنند که نتیجه این موضوعات کاهش سرمایه اجتماعی است. ه یکی دیگر از چالش هایی که در حوزه مسئولیت اجتماعی وجود دارد این است که بعضی از شرکت ها برای انجام مسئولیت اجتماعی خود به سمت پولشویی از طریق تأسیس مؤسسات خیریه حرکت می کنند. همچنین عدم توجه به توسعه محیط پیرامون و پراکندگی قواعد از دیگر چالش های این حوزه است.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در بحث قانون توقعمان این است که شفافیت در هزینه ها ایجاد شود، گفت: نکته مهم در این رابطه این است که قانون به نحو احسن اجرا شود. همچنین قانهون ما را به سمتی ببرد که همه محاسبه کنند که چقدر در حوزه مسئولیت اجتماعی باید هزینه کنند که این موارد باید در پیش نویس قانون مسئولیت اجتماعی شرکت ها لحاظ شود.
دکتر طغیانی در پایان سخنانش گفت: موضوع مهم دیگر در حوزه مسئولیت اجتماعی کنترل و نظارت است که باید مردمی باشد.
در ادامه این نشست فعالین و صاحب‌نظران حوزه مسئولیت اجتماعی در رابطه با مولفه هایی که در پیش نویس قانون مسئولیت اجتماعی شرکت ها مطرح شده بود، به ارائه نظرات خود پرداختند.
علی ربانی رئیس بهره‌وری و تحول اداری شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت: ما برای انجام اقدامات موثر و مفید در حوزه مسئولیت اجتماعی، نیازمند اطلاعات کافی هستیم چرا که اگر اطلاعات کافی نداشته باشیم، به درستی نمی دانیم که باید در کجا هزینه کنیم و چه کاری انجام دهیم. وی افزود:به عنوان کسی که 23 سال سابقه فعالیت در حوزه مسئولیت اجتماعی دارم، چهار پیشنهاد برای قانون مسئولیت اجتماعی دارم: 1. لزوم تهیه پیوست اجتماعی و طرح های حاصل از مطالعات 2. تهیه گزارش پایداری دو سالانه 3. قابل قبول کردن هزینه های مسئولیت اجتماعی در حوزه مالیاتی 4. هدفمند سازی فعالیت ها متناسب با ماموریت های هر سازمان.
بابک دارابی مشاور اجتماعی وزارت نفت نیز در سخنانی بیان کرد:شفافیت اقدامات مسئولیت اجتماعی مهم‌ترین هدف سیاست‌گذاری در این حوزه است. اما این سیاست‌گذاری‌ها نباید منجر به ایجاد چارچوبی شود که شرکت‌ها را در تنگنا قرار دهد.
دکتر صادق صالحی عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران بیان کرد:جهاد دانشگاهی، با سابقه‌ترین نهاد غیردولتی در حوزه مسئولیت اجتماعی است که به دلیل وجود مرکز پایش مسئولیت اجتماعی و شبکه گسترده میان فعالین، وزارتخانه ها و نخبگان سراسر کشور و انقلابی بودن در عین غیر دولتی بودن، بهترین انتخاب به عنوان مجری قانون مسئولیت اجتماعی است.
خواجه‌زاده مشاور اجتماعی وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز گفت: نقش بخش خصوصی و اتاق بازرگانی و همچنین جامعه مدنی در قانون مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها بسیار حائز اهمیت است اما به نظر می‌رسد در پیش نویس قانون مسئولیت اجتماعی به خوبی به این دو پرداخته نشده است.
